บ้านคอนกรีต

ภายใต้การขยายตัวของเมืองอย่างรวดเร็ว เมืองต่างๆ ที่พัฒนาขึ้นใหม่กลับทำลายสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ทำให้ชาวเมืองสูญเสียความเชื่อมโยงกับต้นไม้ที่เคยเขียวขจี ปัญหานี้กระตุ้นให้สถาปนิกรุ่นใหม่ ๆ มุ่งมั่นในการค้นหาวิธีการรื้อฟื้นให้คนและบ้านกลับมามีส่วนร่วมกับธรรมชาติ เหมือนเช่นบ้านหลังนี้ที่ชื่อโครงการ Binh โดย Vo Trong Nghia Architects (VTN Architects) ประเทศเวียดนาม เป็นโครงการหนึ่งในซีรีส์ “House for Trees” ที่ตั้งใจเพิ่มพื้นที่สีเขียวที่ต่ำลงอย่างน่าตกใจของเมืองในเวียดนาม ด้วยการออกแบบที่อยู่อาศัยต้นแบบที่เต็มไปด้วยต้นไม้ภายใน ช่วยปรับเปลี่ยนภูมิทัศน์ของเมืองด้วยสถาปัตยกรรมที่ยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

ออกแบบ : VTN Architects
ภาพถ่าย : Hiroyuki Oki, Quang Dam
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

บ้านคอนกรีตที่มีต้นไม้โผล่ออกมา

บ้านสไตล์อื่นอาจจะตกยุค เข้ามาเป็นกระแสแรง ๆ ประเดี๋ยวประด๋าวแล้วก็แผ่วไป แต่บ้านที่เต็มไปด้วยต้นไม้จะยุคไหน ๆ ก็ยังอยู่ได้อย่างน่าอิจฉา บ้านคอนกรีตหลายชั้นขนาด 233 ตารางเมตร ในโฮจิมินห์ซิตี้ที่เต็มไปด้วยต้นไม้ทุกพื้นที่นี้ ผู้อาศัยเป็นครอบครัวสามเจเนอเรชัน ดังนั้นจึงเพิ่มความท้าทายในการออกแบบให้ยากขึ้นไปอีกขั้น คือ นอกจากการดีไซน์ที่ต้องใส่ต้นไม้เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของสถาปัตยกรรมอย่างกลมกลืน บ้านสอดรับกับสภาพภูมิอากาศแบบร้อนชื้นแล้ว ยังต้องสร้างช่องว่างเพื่อให้ผู้อยู่อาศัยมีปฏิสัมพันธ์และสื่อสารกันได้แม้จะใช้ชีวิตอยู่ต่างระดับชั้น ในขณะที่ยังเพลิดเพลินกับความเป็นส่วนตัวภายใน

จากจุดมุ่งหมายในการออกแบบหลัก ๆ เพื่อฟื้นฟูการเชื่อมต่ออย่างตรงไปตรงมาระหว่างอาคารและธรรมชาติในรูปแบบไหม่ ๆ โดยไม่ได้จัดเฉพาะพื้นที่ปลูกต้นไม้บริเวณผืนดินรอบบ้าน ยังจัดสวนขนาดใหญ่บนหลังคาและผนังบ้านที่ประกอบไปด้วยกล่องคอนกรีตลักษณะคล้ายกระถางต้นไม้รอบ ๆ ภายในอาคารสร้างคอร์ทกลางบ้านแทรกต้นไม้ไว้อย่างแนบสนิท เมื่อมองไปที่ตัวบ้านผ่านช่องว่างที่เจาะทะลุเป็นช่องว่างขนาดต่าง ๆ ทำให้ดูเหมือนมีต้นไม้งอกออกมาจากทุกที่ของบ้าน

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

ภาพร่างตัดข้างอาคารที่จะเฉือนให้เห็นพื้นที่ใช้งานภายในชัด ๆ ว่าประกอบด้วยฟังก์ชันอะไรบ้าง บ้านมีช่องว่างอยู่ส่วนไหน มีการเชื่อมต่อพื้นที่และต้นไม้เข้ากับการใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างไร

เจาะช่องว่างเชื่อมพื้นที่ให้อากาศลื่นไหล

การออกแบบของห้องนั่งเล่น พื้นที่รับประทานอาหาร ห้องนอน และห้องอ่านหนังสือ จะเป็นแบบเปิดกว้างไม่มีผนังเป็นตัวแบ่งห้อง แต่ใช้วิธีเปิดพื้นที่แนวนอนให้บ้านโปร่งโล่ง แล้วเรียงฟังก์ชันการใช้งานยาวไปตามอาคาร บางจุดก็มีประตูหน้าต่างแต่ใช้วัสดุกระจกใสเป็นตัวกลางช่วยเบลอขอบเขตและเชื่อมต่อมุมมองทางสายตา ห้องของ Binh House จะจัดให้เหลื่อมกันกระจายอยู่ตามพื้นที่หลายระดับสลับกับสวนและกระถางปลูกต้นไม้ ทำให้ไม่ว่าจะอยู่ตรงไหนก็สัมผัสได้กับความสดชื่นเท่าๆ กัน

ช่องว่างในแนวตั้งกลางบ้านล้อมรอบด้วยประตูกระจกบานเลื่อน กลยุทธ์การใส่ช่องว่างขนาดใหญ่ในอาคารนี้ไม่เพียงแต่ปรับปรุงสภาพอากาศภายในบ้าน เพิ่มการไหลเวียนของอากาศโดยใช้การระบายอากาศตามธรรมชาติและกระจายแสงแดดในทุกห้องอย่างเป็นระบบเท่านั้น ช่องเปิดแบบซ้อนสลับกันยังช่วยเพิ่มการมองเห็นและปฏิสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกในครอบครัว ซึ่งระหว่างพื้นที่เหล่านั้นจะถูกกรองผ่านใบไม้ ต้นไม้ที่จัดเอาไว้ตามจุดต่าง ๆ

ส่วนให้บริการ เช่น ห้องครัว ห้องน้ำ บันได และทางเดิน ถูกจัดเอาไว้ให้อยู่ทางทิศตะวันตกซึ่งเป็นทิศที่ได้รับแสงแดดนานและจัดในช่วงกลางวัน ด้วยจุดประสงค์เพื่อให้พื้นที่ดักการแผ่รังสีความร้อนไปยังพื้นที่ในบ้านอื่น ๆ ที่มีการใช้งานบ่อย ๆ แสงยังช่วยให้บันไดสว่างจากธรรมชาติลดการใช้พลังงานในช่วงกลางวัน และยังทำให้ห้องน้ำห้องครัวแห้งสะอาดลดความชื้นสะสมภายในด้วย

ทุกส่วนของบ้านสร้างด้วยวัสดุที่ยั่งยืนและแข็งแรง เช่น หิน ไม้ และคอนกรีตเปลือย ช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของอาคาร ตลอดจนประหยัดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานและการบำรุงรักษาได้เป็นอย่างดี

ห้องอาบน้ำกึ่งกลางแจ้งบนหลังคาอาคารมีหลังคาคลุมเป็นแผ่นคอนกรีตมีช่องว่างทึบสลับโปร่ง ให้มิติของแสงเงาที่กระกระทบสวย ๆ ในช่วงกลางวัน เติมบรรยากาศสดชื่นใกล้ชิดธรรมชาติด้วยการจัดสวนบนหลังคามีต้นไม้ใหญ่เพื่อบังแดดดังนั้นจึงช่วยลดอุณหภูมิให้อ่างอาบน้ำที่อยู่ในร่มได้บ้าง และยังช่วยเป็นเสมือนฉนวนลดความร้อนที่จะเข้าสู่ตัวด้านล่างอาคาร นอกจากนี้บนหลังคายังสามารถปลูกผักเพื่อรองรับความต้องการประจำวันของผู้อยู่อาศัย วิธีการทำฟาร์มแนวตั้งนี้เหมาะสำหรับที่อยู่อาศัยที่มีความหนาแน่นสูงในขณะเดียวกันก็เอื้อต่อวิถีชีวิตที่ยังนิยมบริโภคผักของชาวเวียดนามด้วย