
บ้านคอนกรีต ฟาซาดไม้เลื้อย เชื่อมบ้านกับธรรมชาติ
สตูดิโอ Ryuichi Ashizawa ตั้งอยู่ในโอซาก้า เป็นสถาปนิกผู้ออกแบบบ้านคอนกรีตเปลือย 2 ชั้น ชื่อ Ma of Wind บนเกาะโอกินาวะ ในทะเลจีนตะวันออก ประเทศญี่ปุ่น ในเขตที่อยู่อาศัยทางตะวันตกเฉียงใต้ของปราสาท Shuri ที่สร้างขึ้นตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 อาคารนี้เป็นการผสมผสานแนวคิดที่อยู่อาศัยที่สอดรับกับธรรมชาติ “โดดเด่นด้วยความเคารพต่อสภาพแวดล้อมและรักษาปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ” ซึ่ง ใช้เทคนิคแบบดั้งเดิมในการควบคุมสภาพอากาศที่ค่อนข้างรุนแรงบนเกาะโอกินาวา ด้วยการทำหลังคาคอนกรีตขนาดใหญ่และคลุมด้านหน้าด้วยตาข่ายเหล็กที่จะปลูกต้นไม้ปกคลุม ดูเป็นบ้านที่เรียบง่าย แปลก แต่ใช้งานได้สบายเหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศ
ออกแบบ : RA Architects
เรียบเรียง : บ้านไอเดีย
คลิกที่ภาพใด ๆ เพื่อรับชมภาพในขนาดใหญ่
บ้านคอนกรีต สร้างอย่างเข้าใจพื้นที่
การทำงานของสถาปนิกเพื่อออกแบบบ้านหลังนี้ มุ่งไปที่การทำบ้านที่ซ่อนตัวอยู่ในสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติอย่างกลมกลืน จึงจำเป็นต้องเรียนรู้จากภูมิปัญญาของถิ่นที่อยู่ดั้งเดิมของโอกินาวะ และทำความเข้าใจสภาพภูมิอากาศของพื้นที่ สำหรับแผนร่างฉบับแรกที่เปิดให้ลมระบายผ่านแนวทิศเหนือ – ใต้จึงไม่ตอบโจทย์ เพราะแสงแดด ลม ไอทะเล เป็นลักษณะเฉพาะทางภูมิอากาศที่ไม่เหมือนใครของเกาะโอกินาวะ จึงต้องปกป้องตัวบ้านด้านทิศเหนือและทิศใต้ ด้วยการติดตั้งโครงตาข่ายเหล็กปกคลุมสำหรับให้ต้นไม้เติบโต
หลังจากใช้เวลานานพอสมควร ใบไม้ก็เติบโตเป็นพุ่มหนาจนเต็มพื้นที่ ช่วยปิดกั้นแสงแดด กรองฝุ่นควัน ลดแรงปะทะของลมที่จะเข้าสู่ตัวบ้าน ฤดูฝนต้นไม้เติบโตเร็วช่วยให้พืชพรรณผุดขึ้นมาในบ้านผสมผสานสถาปัตยกรรมเข้ากับธรรมชาติ ในฤดูหนาวต้นไม้ทิ้งใบก็จะทำให้มีช่องว่างอนุญาตให้แสงแดดส่องลอดเข้าไปเติมความอบอุ่นภายใน
พุ่มใบหนาของไม้เลื้อยเติมความเป็นส่วนตัวจากสายตาเพื่อนบ้าน เป็นฟาซาดต้นไม้ที่ไม่หรูหราแต่ใช้งานได้ดี ตามวิถีธรรมชาติอย่างที่ต้องการ
บ้านคอนกรีต แข็งแรงต้านพายุ
โครงสร้างหลัก ๆ ของอาคารเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก ซึ่งแข็งแรงพอที่จะป้องกันบ้านจากไต้ฝุ่นที่กระทบเกาะเป็นประจำ ตัวบ้านถูกยกขึ้นเหนือพื้นดินเหมือนลอยบนแท่นคอนกรีต ทำให้มีลมสามารถลอดผ่านข้างใต้ไปลดความชื้นส่วนล่างของบ้าน ผนังบ้านที่เปิดได้โล่งทั้งสองด้านช่วยเอื้อต่อการระบายความร้อนที่ไหลผ่านภายในได้สะดวก
อีกกลยุทธ์หนึ่งในการทำความเย็นตามธรรมชาติคือ การใส่บ่อน้ำเล็ก ๆ เข้าไป 2 จุด ให้ไอน้ำจะกระจายความสดชื่นลดความร้อนภายในอาคาร บนดาดฟ้ามี rooftop garden ช่วยกันความร้อนจากหลังคาลงสู่ตัวบ้านและจุดรับน้ำที่ส่งลงมาที่บ่อน้ำด้านล่าง ลดความจำเป็นในการระบายอากาศด้วยเครื่องทำความเย็น
รอบตัวบ้านยังเห็นร่องรอยรากเหง้าของความเป็นญี่ปุ่น ด้วยการใส่ Engawa หรือทางเดินรอบห้องที่เรียกว่า Rouka เอาไว้เป็นพื้นที่นั่งพักผ่อน
Open plan เปิดโล่งรับลม ระบายร้อน
การออกแบบบ้านเปิดโล่ง Openplan ได้รับอิทธิพลจากคอนเซ็ปต์ Dom-Ino ที่โดดเด่นของ Le Corbusier ที่มีเพียงพื้นและเพดานเป็นแผ่นคอนกรีต ไม่มีคานในอาคาร วางแนวเสาคอนกรีตเสริมเหล็กอยู่รอบ ๆ ทำให้กลายเป็นอาคารเหมือนไม่มีผนังรับน้ำหนัก แต่มีประตูแทนที่ซึ่งสามารถเคลื่อนย้ายไปมาได้อย่างอิสระ เป็นอาคารหายใจได้ที่ไม่มีเสากลางบ้านมาขัดจังหวะการใช้งาน
แบบอาคาร Dom-Ino ที่โดดเด่นของ Le Corbusier
พื้นที่นั่งเล่นและต้อนรับแขกตั้งฉากเป็นตัว L เรียงรายไปด้วยประตูกระจกบานเลื่อน และประตูบานเฟี้ยมพับได้ ซึ่งสามารถเก็บกลับเข้าผนังเพื่อเปิดให้กลายเป็นห้องกลางแจ้ง ทำให้เกิดสภาวะสบายภายในบ้าน
ภายในบ้านคอนกรีต
ในอนาคตมีความเป็นไปได้ว่าพื้นที่โล่ง ๆ ชั้นล่างจะถูกปรับเปลี่ยนเป็นร้านกาแฟ จึงวางแผนให้มีความเป็นอิสระจากพื้นที่อื่น ๆ สร้างสภาพแวดล้อมที่ร่ำรวยด้วยทัศนียภาพที่เต็มไปด้วยธรรมชาติ และปรับตัวให้เข้ากับสภาพอากาศของภูมิภาคโดยเฉพาะของโอกินาวะ
แปลนบ้าน